AuTOSme

Deze keer een blog iets meer vanuit mijn logopedistenhart geschreven dan vanuit mijn moederhart.

Een vraag die mij bezig houdt is:
In hoeverre beïnvloed het autisme van Teun zijn taalontwikkeling of is zijn taalachterstand gekoppeld aan een TOS?

TOS staat voor taalontwikkelingsstoornis. Een term die ik in mijn werk veel gebruik. Een deel van mijn werk waar veel mensen geen weet van hebben. Logopedie is ook (en veel) taal. Meer dan slissen/stotteren en stem, de bekendere onderdelen van mijn werk. Kinderen die een TOS hebben zijn net zo verschillend als kinderen met autisme of kinderen zonder enige diagnose. Een TOS kan op allerlei manieren tot uiting komen. Bij de een zit het probleem meer in het begrijpen van de taal en de ander kan zich moeilijk uitdrukken, dan ligt het dus meer bij de productie van taal.
Een TOS is ook een blijvende diagnose waar je niet zomaar overheen groeit of wat wel op te lossen is met logopedie. Natuurlijk kunnen wij deze kinderen wel verder helpen en ouders begeleiden, maar het blijft (net als bijv dyslexie) iets waar ouders en het kind mee om moeten leren gaan.

In het ND stond een mooi artikel over deze stoornis die eigenlijk heel onbekend is.

En de kop zegt het al; het komt niet altijd goed. Omdat dit net als autisme een 'onzichtbare' beperking is, is het heel belangrijk dat er meer aandacht voor komt. Zodat deze niet pratende peuters, die op gaan groeien tot kinderen die moeite hebben zich te uiten of pubers die enorm vast gaan lopen bij vakken waar het aankomt op begrijpend lezen (en dat zijn de meeste vakken!), niet verkeerd worden begrepen. Nog regelmatig zie ik gebeuren dat kinderen op een (te) laag niveau worden neergezet, omdat ze door hun TOS niet mee kunnen komen op de snelheid die er gevraagd wordt op school. Maar als ik ze dan in de praktijk meer tijd geef voor een test, blijkt dat ze met die extra tijd veel verder komen. Of met dat extra stukje ondersteuning.

Teun is nog te jong om een niveau te bepalen. We hebben een poging gedaan tot een intelligentie test, maar dat 'op commando' is wel een dingetje bij Teun. Misschien is het maar goed ook dat er niet direct een cijfer op te plakken is, want juist bij autisme schiet de ontwikkeling soms alle kanten op. Wel zou het mij wat rust geven als ik weet dat ergens achter de beperking van het autisme en de taal iets in zit wat hem verder gaat brengen. Al denkend hierover en in gesprekken met mensen om me heen kom ik er ook steeds meer achter dat dit helemaal geen hoge intelligentie hoeft te zijn, maar dat karakter en persoonlijkheid veel meer bepaalt waar je in het leven terecht komt. 

Een van de doelen in mijn behandeling van kinderen met TOS (hoewel misschien geen SMART geformuleerd logopedisch doel) is dan ook altijd om ze zelfvertrouwen mee te geven en te laten zien wat ze allemaal wél kunnen. 

Dat is dan ook waar ik me met Teun op ga focussen. Taal en communicatie zullen misschien nooit zijn sterkste kant worden, maar dat zegt niet dat het bij voorbaat al gedoemd is om te mislukken. Iets wat misschien moeilijk te geloven is, maar zelfs een hond kan ervoor zorgen dat de taal en communicatie opgang komen bij kinderen met 'auTOSme'.  Als je het niet gelooft, raad ik aan dit boek te lezen. Ik kreeg het van een vriendin die me waarschuwde dat ik na het lezen direct een hond zou willen. Ze had gelijk, als je in mijn zoekgeschiedenis gaat kijken zie je daar al 'meest geschikt hondenras bij autisme' staan... Alleen zegt mijn verstand nu dat we er nog even mee moeten wachten. 

Iets anders wat ik uit dit boek heb gehaald is de tip gebruik de fascinatie/obsessie van je kind om in te breken in zijn (autistische) wereld . Regelmatig loop ik aan tegen het oordeel van mensen over teveel filmpjes en youtube kijken. Waar ligt de grens? Ik heb geen idee. Maar ik weet heel zeker dat Teun een stuk minder had gecommuniceerd als wij geen youtube hadden gehad (zie ook mijn eerdere post over Life, animated). Het is zijn veilige wereld en het lukt ons af en toe om in te breken in deze wereld en hem zo te bereiken. De combinatie van beeld en taal helpen hem om de wereld om hem heen beter te begrijpen. 

Mijn dank is groot aan Koning Koos, Mickey Mouse, DD company, Bob de Bouwer en uiteraard (want laten we lekker in het cliché beeld van een kind met autisme blijven) Thomas de trein! 

Op de kip en ei vraag rondom taal en autisme heb ik (nog) geen antwoord en misschien is dat antwoord dus ook wel helemaal niet zo belangrijk.

Ik kijk uit naar het nieuwe boek van Colette de Bruin wat komende week verschijnt Dit is autisme, van hersenwerking tot gedrag. Hopelijk wordt er dan voor ons nog meer duidelijk over de taal die Teun spreekt en kunnen wij weer verder met de puzzel!